I. Wymogi dotyczące artykułów
1. Objętość
a) Objętość artykułów z zasady nie powinna być mniejsza niż 12 stron ani większa niż 20 stron znormalizowanego maszynopisu (po uzyskaniu zgody Redaktora Naczelnego możliwe jest przekroczenie maksymalnej objętości). Parametry: czcionka Verdana 11, interlinia 1,5, pogrubione (lecz nie wersaliki) tytuł i śródtytuły (jeśli logika tekstu tego wymaga, można tworzyć podrozdziały – wtedy tytuł kursywą).
b) Do artykułu należy dołączyć streszczenie o objętości 600–800 znaków, wliczając spacje.
2. Infografiki i fotografie
a) Istnieje możliwość zamieszczania ilustracji i grafik do tekstów, jednak konieczne jest uzyskanie praw do publikowanych zdjęć, rysunków i tabel, jeśli nie zostały wykonane przez Autora. Jeżeli nie można zdobyć pisemnej zgody na przedruk, a ilustracja jest niezbędnym elementem tekstu – należy zwrócić się do Redakcji w sprawie zamówienia wykonania grafiki przez podmiot zewnętrzny.
b) Każdy rysunek, tabela lub wykres muszą mieć numer i tytuł (np.
Tabela 1. Deficyt budżetowy w krajach Unii Europejskiej w latach 2005-2010) oraz określone źródło (np. Źródło:
Opracowanie własne lub Opracowanie własne na podstawie …). Tytuł znajduje się nad wklejonym obiektem, źródło pod nim (po tytule nie należy stawiać kropki; ta znajduje się dopiero po podanym źródle).
3. Pisownia
a) Punktem wyjścia do redakcji są zasady języka polskiego, zawarte m.in. w słownikach PWN oraz na stronie Rady Języka Polskiego.
b) Nie należy pisać wersalikami ani kursywą. Wyjątkiem są nazwy (nazwy własne, nazwy systemów, dokumentów, polityk itd.) w języku innym niż polski
(w tym łacińskie – np.
status quo, versus) – wtedy obowiązkowo kursywą. Nie dotyczy to jednak np. tytułów gazet, jak
„The New York Times”, nazw ministerstw, organizacji, instytucji i agencji (np.
International Energy Agency).
c) Artykuły należy pisać w trzeciej osobie (nie: „
Musimy bardziej otworzyć się na współpracę z naszymi sąsiadami”, lecz: „
Polska musi się bardziej otworzyć na współpracę z sąsiadami”) lub bezosobowo (np. Należy…).
d) Użycie dywizu/ myślnika/ nawiasu/ cudzysłowu:
- po tytułach i śródtytułach nie należy stawiać kropek. Łącznik, inaczej dywiz (znak łączący wyrazy „-”), należy pisać bez spacji między łączonymi wyrażeniami (np.
stosunki polsko-rosyjskie);
- Z zasady myślnik („–”) jest oddzielony od wyrazu poprzedzającego i kolejnego spacją (np.
Należy podkreślić, że Chiny – przy wszystkich problemach – są dla Stanów Zjednoczonych bardzo istotnym rynkiem zbytu). Myślnik (bez spacji) stosujemy również w wyrażeniach:
Rada NATO–Rosja oraz gdy podajemy zakres dat, stron itd. (np.
lata 1995–1998, s. 12–25);
- nawiasy należy stosować wyłącznie tam, gdzie jest to konieczne;
- cudzysłów jest konieczny, gdy Autor cytuje, podaje tytuł gazety lub czasopisma; jakieś wyrażenie jest przenośnią, ironią lub jest to wyrażenie potoczne. Nie należy stosować cudzysłowu po „tzw.” (np.
tzw. zimna wojna lub
„zimna wojna”).
e) Skróty:
- należy stosować następujące skróty:
procent – proc. (nie -
%)
miliony, miliardy, biliony – mln, mld, bln
tysiące – tys.
między innymi – m.in.
na przykład – np.
tak zwany – tzw.;
- należy pisać
funty, nie
GBP (
dolary, nie
USD itd.). W wypadku złotego, należy pisać
zł;
- gdy Autor przedstawia kogoś w tekście po raz pierwszy, pisze jego funkcję oraz pełne imię i nazwisko (np.
sekretarz stanu USA Hillary Clinton); później istnieje margines swobody: albo pisze pierwszą literę imienia i nazwisko, albo pełne imię i nazwisko, albo funkcję oraz pierwszą literę imienia i nazwisko (np.
H. Clinton, Hillary Clinton, sekretarz stanu H. Clinton);
- jeśli Autor używa skróconej nazwy jakiejś organizacji, dokumentu, strategii lub polityki, najpierw pisze jej pełną nazwę i w nawiasie skrót, a dopiero w kolejnych zdaniach może używać samego skrótu (np. „
Prezydent zainaugurował Strategiczny Przegląd Bezpieczeństwa Narodowego (SPBN). Celem SPBN jest całościowa ocena stanu bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej”). Jeżeli jest to dokument zagraniczny lub organizacja międzynarodowa, wtedy: najpierw nazwa po polsku, a w nawiasie nazwa oryginalna i skrót (np.
Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (Association of South-East Asian Nations, ASEAN)). Jeśli nazwa jakiegoś dokumentu/ strategii/ umowy jest użyta w tekście tylko raz, nie stosuje się skrótu;
- gdy Autor pisze o akcie prawnym – tylko za pierwszym razem należy zastosować pełną nazwę (w przypisie dodatkowo informację o źródle – miejscu
i czasie opublikowania itd.), a później nazwę skróconą (małymi literami). Długie nazwy aktów prawnych należy skracać do możliwie najkrótszych, pod warunkiem że pozwolą zidentyfikować dokument (np.
Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej – gdy pierwszy raz w tekście,
ustawa o stanie klęski żywiołowej – każdy kolejny raz). Nazwy ustaw w przypisach należy pisać normalną czcionką, nie kursywą;
- podając datę: miesiąc należy pisać słownie, rok należy skrócić do „
r.”. Należy unikać stosowania skrótu „
br.”, powinno podawać się rok wydarzenia.
f) W tekstach można stosować ogólnie przyjęte (powszechnie stosowane i zrozumiałe) nazwy państw, które nie są równocześnie nazwami pełnymi, np. można napisać
Rosja zamiast
Federacja Rosyjska;
Stany Zjednoczone czy
USA zamiast
Stany Zjednoczone Ameryki.
g) Nazwy obcojęzyczne z reguły powinny być tłumaczone na język polski (np.
home-grown terrorism =
rodzimy terroryzm); można jednak zamieścić oryginalną nazwę w nawiasie (pisana jest wtedy kursywą) i stosować wymiennie (w celu urozmaicenia tekstu). Mając świadomość poprawności obu form, w tekstach należy pisać
defence, a nie
defense (chyba że w oryginalnym dokumencie jest inaczej).
i) Liczebniki porządkowe należy pisać albo z kropką, albo słownie, (np. 6. (szósta) konferencja).
j) Nazwy pełnionych funkcji należy pisać z małej litery (np.
sekretarz generalny NATO, minister spraw wewnętrznych). Pełne nazwy instytucji, takich jak ministerstwa, urzędy, biura, należy pisać wielką literą.
Siły Zbrojne RP (Francji, Federacji Rosyjskiej itd.), jako nazwę własną, należy pisać wielką literą. Gdy później w tekście Autor pisze wersję skróconą – małą literą:
siły zbrojne. Siły zbrojne małą literą Autor pisze również, gdy chodzi ogólnie o siły zbrojne (np.
Dzisiaj siły zbrojne na całym świecie są modernizowane). Wielką literą należy pisać pierwszy wyraz w jedno- i wielowyrazowych tytułach dokumentów (np. programów rządowych:
Rządowy program przeciwdziałania korupcji na lata 2011–2016).
Wyjątkiem przyjętym przez Redakcję są nazwy dokumentów o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa – te należy pisać wielkimi literami (np.
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego RP).
II. Zasady przygotowywania przypisów
1. Przypisy muszą być zamieszczane, gdy: Autor na coś się powołuje (jakiś dokument, opinię), cytuje wypowiedź lub dokument, podaje dane liczbowe, statystyki itd. oraz gdy chce wytłumaczyć coś, co nie jest bezpośrednio związane z opracowaniem. Numer przypisu należy stawiać przed kropką.
2. Przypisy obcojęzyczne:
a) Gdy w przypisie pojawia się publikacja obcojęzyczna (inna niż angielska) tytuł należy zapisać w oryginale, a w nawiasie tłumaczenie, np.
T. Sarrazin, Deutschland schafft sich ab. Wie wir unser Land aufs Spiel setzen [Niemcy likwidują się same: jak narażamy nasz kraj na szwank], Deutsche Verlags-Anstalt 2010.
b) Nazwy tytułów w przypisach angielskich należy pisać wielką literą (oprócz przyimków, rodzajników–przedimków: at, on, the itd.), np.
Pirani, J. Stern, K. Yafimava, The Russo-Ukrainian Gas Dispute of January 2009: A Comprehensive Assessment, Oxford Institute for Energy Studies, 1 lutego 2009 r., http://www.oxfordenergy.org/wpcms/wp-content/uploads/2010/11/NG27-TheRussoUkrainianGasDisputeofJanuary2009AComprehensiveAssessment-JonathanSternSimonPiraniKatjaYafimava-2009.pdf (dostęp: 14 października 2011 r.).
3. W przypisach należy stosować łacińskie skróty (pisane kursywą): „
ibidem”, „
op. cit.” zamiast „
tamże”, „
dz. cyt.”.
Gdy stosujemy „
op. cit.” należy podać pierwszą literę imienia autora, nazwisko, a później skrót „
op. cit.”. Jeśli w publikacji Autor odwołuje się do kilku publikacji danego twórcy, to należy podać również skrócony tytuł (do trzech słów – w zależności od publikacji, np. pierwsze słowo tytułu może być jedynie wtedy, jeśli żadna inna publikacja nie zaczyna się tak samo).
Jeśli po raz pierwszy, to:
J.B. Dunlop, Russia Confronts Chechnya. Roots of a Separatist Conflict, Cambridge University Press, Cambridge 2002, s. 63.
Jeśli Autor powtarza przypis (ale nie bezpośrednio po tym samym), to:
J.B. Dunlop, op. cit., s. 70.
lub (jeśli nie jest to jedyna publikacja tego twórcy, do której odwołuje się Autor)
J.B. Dunlop, Russia Confronts Chechnya …, op. cit., s. 70.
4. Jeżeli w przypisie najpierw umieszcza się informację, a dopiero później jej źródło – należy informację zakończyć kropką „.”, a następnie napisać „Za:” i dopiero podać źródło, np.:
W Polsce, podobnie jak Rumunii i Bułgarii, zamieszkuje najmniej imigrantów w skali UE (poniżej 1 proc.). Za: Civil Society Platform on Multilingualism, Policy Recommendations for the Promotion of Multilingualism in the European Union, Komisja Europejska, 9 czerwca 2011 r., http://ec.europa.eu/languages/pdf/civilsocplrapport-full-version_en.pdf (dostęp: 16 listopada 2011 r.).
5. Cudzysłów w przypisach należy stosować tylko do tytułów gazet i czasopism. W języku polskim cudzysłów wygląda następująco:
„xxx”, inaczej niż w publikacjach anglojęzycznych:
”xxx”.
6. W wypadku publikacji dostępnych online należy podawać adres strony internetowej, na której znajduje się informacja bądź artykuł.
Przy powoływaniu się na strony internetowe konieczne jest podawanie daty dostępu do publikacji, czyli daty, kiedy dany dokument był czytany na stronie.
Przypisy wg wzoru:
• publikacje zwarte
-
J. Rymarczyk, M. Wróblewski (red.), Pozaeuropejskie ugrupowania integracyjne, Wydawnictwo Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław 2006, s. 57–58.
-
E. Matuszek, Ewolucja konfliktów na Północnym Kaukazie: od problemów etnicznych do świętej wojny, w: J. Brodowski, M. Smoleń, Czeczenia-Rosja. Mity i rzeczywistość, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2006, s. 133.
• periodyki naukowe
-
J. Rogoża, Internet w Rosji: wszystko to, co chcielibyście zobaczyć w realu, „Nowa Europa Wschodnia”, nr 3–4, 2011, s. 67–74.
-
S. Koziej, Triada globalnych zagrożeń asymetrycznych: konsekwencja proliferacji terroryzmu, broni nuklearnej i technologii rakietowych, „Bezpieczeństwo Narodowe”, nr 19, III–2011, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, s. 30.
• gazety i czasopisma
-
J. Haszczyński, Rosja wstrzymała inwazję, „Rzeczpospolita”, 13 sierpnia 2008 r., s. C14.
• internet
-
J. Korczyńska, M. Duszczyk, Zapotrzebowanie na pracę obcokrajowców w Polsce, Instytut Spraw Publicznych, http://www.kig.pl/assets/upload/Opracowania%20i%20analizy%20/zapotrzebowanie_na_prace_obcokrajowcow_w_polsce.pdf (dostęp: 15 listopada 2011 r.).
-
Program na rzecz nowych umiejętności i zatrudnienia: europejski wkład w pełne zatrudnienie, komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz Komitetu Regionów, 23 października 2010 r., http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=COM:2010:0682:FIN:PL:PDF (dostęp: 15 listopada 2011 r.).
-
J. Bocheńska, Europa wobec imigrantów, http://stosunkimiedzynarodowe.info/artykul,633,Europa_wobec_imigrantow (dostęp: 16 listopada 2011 r.).
• depesze agencyjne
-
UE – W czwartek spotkają się eksperci do spraw walki z terroryzmem, PAP, 26 lipca 2011 r.
III. Transliteracja z angielskiego na polski arabskich i perskich imion/nazw
„Arabski angielski”:
Sh=sz, Kh=ch, J=dż, Y=j.
„Perski angielski”:
Zh=ż, J=dż, Y=j, Sh=sz, Kh=ch.
Niepoprawne i poprawne wyrażenia – najczęściej występujące błędy i nadużywane frazy
Tak nie należy pisać: | A tak się zaleca: |
ws., ds. | w sprawie, do spraw |
wg | według |
na przestrzeni czasu (np. 5 tygodni) | w ciągu (5 tygodni) |
w przeciągu kilku minut | w ciągu kilku minut |
na dzień dzisiejszy | obecnie |
stosunki pomiędzy krajami | stosunki między krajami |
w nawiązaniu | nawiązując |
odnośnie czegoś | odnośnie do czegoś; lepiej: w sprawie czegoś |
w przypadku awarii | w razie awarii |
w dniu 17 stycznia | 17 stycznia |
pozyskiwać dane, informacje | uzyskiwać dane, informacje (pozyskiwać można przychylność szefa) |
konsensus | konsens (ewentualnie: consensus); [w przypadkach innych niż mianownik i biernik piszemy: D. konsensu, C. konsensowi itd.] |
realizować, spełniać cele | osiągać cele |
w oparciu o | opierając się na |
zabezpieczanie potrzeb | zaspokajanie potrzeb |
podejmować kroki | poczynić kroki |